6. Punjabi Grammar for Competitive Exams: Complete Guide for PCS, Punjab Police, Labour Inspector, Senior Assistant, Patwari, Excise Inspector and Other Punjab Exams

Punjabi Grammar Rules, Dialects, and Important Topics for Exam Preparation

Punjabi grammar ਅੱਜਕਲ੍ਹ competitive exams ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਡੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਡੀ Rank, ਬਲਕਿ ਨੌਕਰੀ ਦੀ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ PCS ਜਿਹੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਵੇਖੀਏ, ਤਾਂ Mains ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ 100 ਨੰਬਰਾਂ ਦੀ ਵੇਟੇਜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, PSSSB ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ Group C, Excise Inspector, Patwari, ਅਤੇ Clerk ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ Qualification ਪੇਪਰ 50 ਨੰਬਰਾਂ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਪੇਪਰ ਵਿੱਚ ਵੀ 12-15 ਨੰਬਰਾਂ ਦੀ ਵੇਟੇਜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਨੰਬਰ ਤੁਹਾਡੀ Ranke ਵਿੱਚ 1000 ਤੱਕ ਦਾ ਫਰਕ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਨੌਕਰੀ ਦੀ ਚੋਣ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਲੇਖ ਦੇ Part 6 ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਉਪ-ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ: ਪੁਆਧੀ, ਡੋਗਰੀ, ਪੋਠੋਹਾਰੀ, ਅਤੇ ਮੁਲਤਾਨੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕਰਾਂਗੇ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਪਿਛਲੇ Parts 1-5 ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਸ ਲੇਖ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਲਿੰਕ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਭਾਗਾਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਤਿਆਰੀ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਅਤੇ Rank ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਸਾਬਿਤ ਹੋਵੇਗਾ।

ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀਆਂ ਵਿਭਿੰਨ ਉਪ-ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਉਪ-ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ ਪੁਆਧੀ, ਡੋਗਰੀ, ਪੋਠੋਹਾਰੀ, ਅਤੇ ਮੁਲਤਾਨੀ ਉਪ-ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ।

1. ਪੁਆਧੀ ਉਪ-ਭਾਸ਼ਾ

ਪੁਆਧੀ ਉਪ-ਭਾਸ਼ਾ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਰੋਪੜ, ਸੰਗਰੂਰ, ਲੁਧਿਆਣਾ, ਅਤੇ ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਕੁਝ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ:

• ‘ਹ’ ਧੁਨੀ ਦਾ ਉਚਾਰਨ: ਪੁਆਧੀ ਵਿੱਚ ‘ਹ’ ਧੁਨੀ ਨੂੰ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ: ਕਿਹਾ, ਕਹੀ, ਮਹੀਨਾ, ਪਹਾੜ, ਸ਼ਹਿਰ ਆਦਿ।
• ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਰੂਪ: ‘ਸੀ, ਸਨ’ ਦੀ ਥਾਂ ‘ਤੀ, ਤੀਆ, ਤਾ, ਤੇ’ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ: ਗਏ ਤੀ (ਗਏ ਸੀ)।

ਪੁਆਧੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ:

ਵਾਕ ਉਦਾਹਰਨ:

• ਸਾਨੇ ਥੇਰੇ ਗੈਲ-ਗੈਲ ਈਹਾਂ ਊਹਾ, ਜਾਨਾ ਤੀ।
• ਛੋਕਰੀ ਬੂਜਾ ਕਾਹਤੇ ਜਾਹਾ।

2. ਡੋਗਰੀ ਉਪ-ਭਾਸ਼ਾ

ਡੋਗਰੀ ਉਪ-ਭਾਸ਼ਾ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਾਂਗੜੇ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕਠੂਆ, ਜੰਮੂ, ਊਧਮਪੁਰ, ਕਾਂਗੜਾ, ਧਰਮਸ਼ਾਲਾ, ਅਤੇ ਸਿਆਲਕੋਟ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ:

• ਕਿਰਿਆ ਨਾਲ ‘ਦੇ’ ਦੀ ਵਰਤੋਂ: ਡੋਗਰੀ ਵਿੱਚ ਕਿਰਿਆ ਨਾਲ ‘ਦੇ’ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ: ਗਏ ਦੇ ਨੇ, ਆਇਆ ਦਾ ਏ।

ਡੋਗਰੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ:

3. ਪੋਠੋਹਾਰੀ ਉਪ-ਭਾਸ਼ਾ

ਪੋਠੋਹਾਰੀ ਉਪ-ਭਾਸ਼ਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ ਦੇ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ:

• ਅੱਧਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ: ਪੋਠੋਹਾਰੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਬਦਾਂ ‘ਤੇ ਅੱਧਕ ਪਾ ਕੇ ਬੋਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ: ਪਤਾ-ਪੱਤਾ, ਕਿਲਾ-ਕਿੱਲਾ।

ਪੋਠੋਹਾਰੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ:

ਵਾਕ ਉਦਾਹਰਨ:

• ਮੱਝੀ ਕੀ ਗੁਤਾਵਾ (ਮੱਝ ਨੂੰ ਗੁਤਾਵਾ)।
• ਜਾਤਕ ਕੀ ਖੇਹਨੂੰ ਲੱਧਾ (ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਖਿੱਦੇ ਲੱਭੀ)।

4. ਮੁਲਤਾਨੀ ਉਪ-ਭਾਸ਼ਾ

ਮੁਲਤਾਨੀ ਉਪ-ਭਾਸ਼ਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੁਲਤਾਨ ਅਤੇ ਮੁਜ਼ਫ਼ਰਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ:

• ‘ੜ’ ਦੀ ਵਰਤੋਂ: ਮੁਲਤਾਨੀ ਵਿੱਚ ‘ੜ’ ਧੁਨੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ: ਬੱਚੜਾ, ਬੁੱਢੜਾ, ਨੱਢੜਾ।
• ‘ਨੇ’ ਸੰਬੰਧਕ ਦੀ ਗੈਰ-ਮੌਜੂਦਗੀ: ਮੁਲਤਾਨੀ ਵਿੱਚ ‘ਨੇ’ ਸੰਬੰਧਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ: ਘੋੜੋ ਪਾਣੀ ਪੀਤਾ।

ਮੁਲਤਾਨੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ:

ਪਿਛਲੇ ਭਾਗਾਂ ਦੇ ਲਿੰਕ Punjabi grammar

ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ Punjabi Grammar ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਭਾਗ 1-5 ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਲਿੰਕ ਤੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ:

• ਭਾਗ 1: ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ (The long journey of the Punjabi language)
• ਭਾਗ 2: ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ : ਇੱਕ ਮਜ਼ੇਦਾਰ ਸਫ਼ਰ! The amazing journey of Punjabi Pasha.
• ਭਾਗ 3: ਮਾਝੀ ਉਪ-ਭਾਸ਼ਾ:(Majhi Dialect) ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਰੂਪ | ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਤਿਆਰੀ ਲਈ BOOST ਲਵੋ!
• ਭਾਗ 4: ਦੁਆਬੀ: ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਉਹ ਬੋਲੀ ਜੋ ‘ਵ’ ਨੂੰ ‘ਬ’ ਕਰਦੀ ਬੱਲੇ-ਬੱਲੇ! Doabi Dialect of Punjabi: Unique Features, Vocabulary & Fun Linguistic Twists
• ਭਾਗ 5: ਮਲਵਈ ਬੋਲੀ: ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸ਼ਾਨ, Competitive exams ਦੀ ਜਾਨ

FAQs (ਅਕਸਰ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਵਾਲ)